interview Constanze Wouters
"Abortus heeft altijd al bestaan en zal altijd blijven bestaan."
Na haar filmopleiding aan het KASK in Gent verkende Constanze Wouters verschillende richtingen, maar keerde uiteindelijk terug naar haar oorspronkelijke passie: film. Daarnaast vormde ze zich ook tot zwangerschapsdoula, iemand die mensen begeleidt doorheen de zwangerschap en bevalling. Vandaag brengt ze haar twee passies, zorg en film, samen: “Toen ik klein was wou ik verhalen vertellen of vroedvrouw worden”. In haar debuutfilm Acts of Care volgt ze vijf mensen die een abortus hebben meegemaakt. Met deze documentaire wil Constanze niet alleen hun verhaal zichtbaar maken, maar ook zorg bieden voorbij de abortus. Acts of Care kan je op 19 juni in Het Bos komen kijken.
“Toen ik jong was, zat er een enorme creatieve drang in mij. Ik wou verhalen vertellen en besloot dan op een latere leeftijd film te gaan studeren. Daarnaast ben ik doula, een soort zwangerschaps- en bevallingscoach die mensen begeleidt in hun zwangerschap, hun bevalling en de overgang naar het ouderschap.
Ik besloot Acts of Care te maken omdat ik op veel ongelijkheden stootte wanneer ik mijn eigen abortus aan het verwerken was. Vanaf het begin projecteren we de zwangerschap op de moeder en alles gaande van anticonceptie tot abortus is haar verantwoordelijkheid. Toch verlangen we mannelijke partners die zich hier in scholen. Ook in het ziekenhuis is het heel medisch en wordt alles zo gefaciliteerd om in de taboesfeer te zitten. Het is heel stiekem. De mogelijkheid voor anonimiteit is natuurlijk iets dat moet, maar het voelt ongewoon om trots te mogen zijn op een abortus. Ik voelde door gesprekken te voeren dat veel vrouwen de nood hadden om over abortus te praten. Veel van hen waren open over hun eigen ervaringen. Het is zalig om daar eens over te kunnen spreken.
Dat is juist de reden dat ik abortus bespreekbaar wil maken. Ik plaatste een oproep op Instagram: wie zijn verhaal over abortus wil delen, contacteer mij. Ik verschoot van hoeveel reactie ik kreeg, tientallen mensen reageerden op mijn bericht. Uiteindelijk koos ik vijf mensen uit, met diversiteit in leeftijd, culturele achtergrond en waar ze zich bevonden in hun verwerkingsproces. De film bevat dus vijf portretten, het is een fractie van de 18.000 mensen die jaarlijks voor abortus kiezen.
In de film nemen we het recht op abortus als gegeven. Het is een prachtig verworven recht dat niet meer van ons afgepakt zal worden. Het is goedkoop en veilig, maar dat is niet genoeg. We willen het uit de taboesfeer en er een gedeelde zorg van maken. Het recht op abortus staat symbool voor autonomie van het vrouwelijke lichaam, keuzevrijheid en recht op zorg. Toch zie ik ook wat er in Amerika gebeurt en dat maakt me bang. Het gevaar is reëel en abortusrechten staan onder druk. En net daarom geloof ik zo hard in activisme, in kunst en in zorg. Abortus heeft altijd al bestaan en zal altijd blijven bestaan.
We moeten stoppen met in het ja-of-nee-debat te blijven hangen. Abortus blijft bestaan, maar we mogen meer eisen dan alleen een wet. We eisen autonomie over ons eigen lichaam, betrokken partners en het recht om te delen, te rouwen en te vieren op onze eigen manier.
Er zijn veel momenten mij bijgebleven van tijdens de opnames. Maar ik herinner me vooral Anemone, het eerste personage dat ik filmde. Zij sprak met humor over haar ervaring en dat voelde bijna bevrijdend. Ik dacht: “Yes, het mag ook luchtiger. Er mag zelfs gelachen worden.” Dat was nieuw voor mij. En dan Veerle, een oudere vrouw die me heel dapper contacteerde. Haar abortus was meer dan veertig jaar geleden, maar ze draagt het nog altijd met zich mee. Maar dan heb je Annabelle die mij contacteerde een paar dagen nadat zij haar abortus had. Ook vond ik het belangrijk om een man aan het woord te laten, Jules, het viel me op hoe anders hij er over sprak. Ik ben hen allemaal zo dankbaar om zo genereus met mij en anderen hun verhalen te delen. Ook wil ik mijn sponsors, het Vaf, de VGC en Fonds Pascal De Croos enorm bedanken.
Ik hoop vooral dat mensen meenemen dat abortus ook een daad van zorg is, een Act(s) of Care. Voor jezelf, voor het (ongeboren) kind, voor je omgeving. Dat het moed vergt om niet zomaar de norm te volgen. Voor mij is abortus ook een queer act. Je stelt de norm in vraag en creëert je eigen spelregels op vlak van familie, sex en zwangerschap. Moederschap kent vele vormen en ik verlang naar een bredere definitie van moederschap. “We can be many mothers, and if we all take better care of the mothers, we are all the mothers” Dat is wel een beetje de kern van mijn film. Abortus is een dappere keuze, en ik hoop dat mensen dat inzien.”
Acts of Care van Constanze Wouters is te zien op 19 juni in Het Bos. Klik door voor meer info en tickets.