Interview met Vera Otte en Bram Van Bree (Onder Stroom)

achtergrond: StroBo

Als ik dit schrijf heeft een buitenissig grillige April net een sneeuwtapijtje gelegd (Prince schreef daar een mooi liedje over). Een paar dagen geleden was het al bijna zomer op het centrale plein van Onder Stroom - in gedachten zagen we de bescheiden festivalmassa de boel reeds inpalmen. Het is tekenend voor de fluïde omstandigheden waarin gewerkt moet worden. Maar Onder Stroom zou zijn improviserende zelf niet zijn als die onzekerheid niet omarmd werd: “Het geeft alles urgentie”. Een gesprek met community-manager Vera Otte en oprichter Bram van Bree over de ideale Onder Stroom-dag, dingen op wielen, en hun geuzennaam ‘Het Bos van den Aldi’.

Nadenken, eten, feesten

Om bij het begin te beginnen. Wie zijn jullie?

Vera Otte (VO): “Ik ben Vera. Ik houd mij bezig met de coördinatie van projecten van het Onder Stroom-collectief en bekommer mij om de subsidies. Ik ondersteun jonge ideeën van bezetters, residenten en andere initiatiefnemers en begeleid ze tot afgewerkte concepten. Ook doe ik de vrijwilligerscoördinatie.

Bram van Bree (BvB): “Ik ben Bram. Ik ben mede-oprichter en organisator. Ik doe de programmatie in de mate dat het kan en mag. Ik bekleed ook de zelfverzonnen functie van waste-manager, je moet wat. Daarnaast ben ik een van de bezetters: ik heb mijn eigen praktijk als grafisch vormgever. Ik heb mede de visuele ID van Onder Stroom gemaakt.

file
illustratie "Vera & Bram" door Manonina

En wat is Onder Stroom precies?

BvB: “Eigenijk is Onder Stroom een groep van twaalf mensen/bureaus die hier hun atelier hebben. Daarnaast hebben we het culturele luik waaraan iedereen meer of minder bijdraagt. De functies lopen wat dooreen. We wilden bij de start zoveel mogelijk verschillende achtergronden bij elkaar zodat er niet simultaan gewerkt zou worden.

Jullie benadrukken sterk het gezamenlijke. Waar zit hem dat in en hoe zoeken jullie dat?

VO: “We zijn meer dan een bedrijfsverzamelgebouw. We zijn werkplaats + ontmoetingsplek. We hebben een twee-wekelijkse vergadering waarin we facilitaire dingen bespreken, maar ook aan welke projecten er wordt gewerkt. We zien Onder Stroom als klankbord voor de projecten van alle bezetters.
Samenwerkingen komen eigenlijk spontaan doordat de bezetters met elkaar meedenken en op elkaars expertise terugvallen als ze een project hebben waarvoor ze buiten hun eigen piste moeten denken.”
Voor onze tweede verjaardag hebben we een Stroomstoot, een online televisieshow, gemaakt rond de vraag of er nog wat te vieren valt in deze tijden. We wilden eigenlijk een groot feest geven, maar we hebben het gegeven feest dan maar in vraag gesteld.
Door al onze ideeën op een hoop te gooien en daar dingen uit te plukken blijkt weer de meerwaarde van ons collectief en het netwerk. In mijn eentje was ik nooit gekomen op een interview met een rouwclown.

[ hier terug te kijken: https://www.facebook.com/events/885721435512059 ]

Hoe ziet de ideale Onder Stroom-dag eruit?

BvB: “Toen we 365 dagen bestonden hebben we feest gegeven dat 365 heette. Het was trouwens ook ons laatste feest, sindsdien mag er niks meer."
VO: “We bestaan nu net twee jaar.
BvB: “Op 365 hadden we sprekers, de ateliers waren open, er waren debatten, er konden dingen gemaakt worden, je kon lekker eten, goed drinken en er was een goeie muzikale line-up.
Op de ideale dag wordt er gewerkt, dan gaan we open en beginnen de bezetters en het publiek zich te mengen. Nadenken, eten en feesten.”
VO: “Zonder publiek vind ik ons maar 60-70%.

Wat betekenen de woorden ‘onder stroom’ voor jullie?

VO: “Elektriciteit. Wisselspanning
BvB: “Dingen onder stroom zetten, de onderstroom zijn. We zitten hier vlak naast de stroom.
VO: (wijst) “Dat vierkante ding is een hoogspanningshuisje.”
BvB: “We willen impulsen geven… Het is gewoon dankbaar om mee te spelen.
VO: “Er spreekt ook een visie uit die voor ons als collectief heel goed werkt zonder dat we inhoudelijk dingen dicht moeten timmeren.
BvB: “Het is een beetje zoals Het Bos eigenlijk: heel open en heel specifiek tegelijk.”

file
illustratie "Alles Op Wielen" door Manonina

Intermezzo. Bram begint met gedragen stem een visie te formuleren. Maakt dan een geluid als een kat met een haarbal.

BvB: “In randomness we trust!
VO: “Het is niet random, maar door te hard te definiëren sluit je dingen uit.”
BvB: “Ik moet mezelf echt trainen om het zo open mogelijk te houden. Dat houdt ons gemotiveerd.
VO: “De invulling van het plein (maakt een zwiepend armgebaar) is een oefening. We zouden alles exact zo kunnen laten staan, maar wat kunnen we bijvoorbeeld doen met de ruimte onder het groene afdak? Door alles in beweging te houden kun je jezelf en anderen blijven verbazen.

Hebben jullie plannen voor de toekomst? Of gaat dat niet samen met de wens alles in beweging te houden?

VO: “Zeker. Ik hoop dat we nog lang op deze plek kunnen blijven.”
BvB: “Uiteindelijk bouwen we een vlot, een ark, en verhuizen we naar Ecuador. Serieus. Schrijf dat maar op.

Dan wordt het hem wat teveel en doet hij de neer- + opwaartse hond op de rand van het picknickbankje.

BvB: “Klinkt dit niet allemaal te serieus?
VO: “Maar toch effe serieus. Lange termijn-denken is een interessante piste. Alles staat op wielen om makkelijk verplaatst te kunnen worden. Twee bussen, de barkar, de tribune, die container kan verplaatst. En we hebben ook een paard op wielen.” “We willen niet denken aan hier weg te moeten, vooral voor de ateliers is dat gedoe. Het is gewoon handiger om vooruit te kunnen denken, maar het kortetermijnperspectief geeft alles wat we doen wel urgentie.
BvB: “We zijn op locatiebezoek geweest bij Lola Luid in Amsterdam. Die hebben een gratis plek gekregen van de gemeente. Mensen gaan automatisch goede dingen doen als ze een plek en vertrouwen krijgen. Volkskeukens, acties voor vluchtelingen. Daar zouden we ook heel graag naar toe willen, ook om het publieke deel zo gratis mogelijk gehouden.”

BvB: (uit het niets) “Ze noemen ons … Het Bos van den Aldi! Die titel dragen wij met trots. Het Bos van den Aldi wordt terug Scheld’Apen. Alles kan.

En jullie dromen?

VO: “Ik wil graag in het loodswezen hiernaast intrekken.
BvB: “Een boot hè. Alles gaat toch overstromen.
Maar echt. Ik hoop dat de volgende generatie wil meewerken en dat ze niet zijn lamgeslagen door alle regels momenteel. In Scheld’Apen deden we als 18-jarigen de meest gekke feesten. Waar zijn die nu? Die jongeren wil ik aanspreken.”
VO: “Die moeten we laten zien wat er mogelijk is.
BvB: “Er is nood aan een plek waar stenen letterlijk verlegd kunnen worden zonder dat je duizend formulieren moet invullen. Dat kan niet bestaan zonder betrokkenheid van de nieuwe generatie.
VO: “Onder Stroom heeft de macht over hoe deze stenen verdeeld worden. Ik vind het onze plicht om de vrije ruimte te delen en beschikbaar te maken. We zullen altijd kiezen voor co-programmeren en samenwerken.
(Wijst naar een bloeiend boompje midden in een grasperk.) “Waarom hebben we die boom gezet waar het al groen wás? We moeten zelf ook radicaler zijn in het claimen van de openbare ruimte. De doener beslist.

Hoe kwam de samenwerking met Het Bos eigenlijk tot stand?

BvB: “We zijn bijna buren, we zijn van Antwerpen, gaan er veel heen. Het was vrij logisch om te vragen om samenwerkingen te doen en faciliteiten te delen. Zo gaat er bijvoorbeeld regelmatig een rookmachine achterop de fiets over de Brouwersvliet.” “De eerste grote samenwerking was het feest met ijsjes, de tweede was de concertenreeks STROBO (= Stroom + Bos) vorig jaar. In Het Bos mochten maar dertig mensen bijeenkomen en hier buiten op het Stroomplein wel 140.
VO: “Het was de ultieme co-productie. Zelfs onze vrijwilligers werden gemengd.
BvB: “De wisselwerking is zalig. Ik hoop dat we de reeks snel kunnen voortzetten.

Willen jullie nog iets anders kwijt?
Groetjes aan Joery.

Hoera! In juni zullen er weer STROBO’s doorgaan! Houd zeker het programma in de gaten.

Onder Stroom
Tavernierkaai 11, Antwerpen
onder-stroom.be